Το κοινό συμφέρον είναι ο μόνος κι απόλυτος στόχος της πολιτικής

Πολλοί στο άκουσμα και μόνο της λέξης «συμφέρον» δυσανασχετούν. Στο μυαλό τους το συμφέρον αφορά μόνο τα άτομα προσωπικά και για αυτό δεν μπορεί παρά να είναι ιδιοτελές, οπότε και κρίνεται αυτομάτως ως κάτι το αρνητικό. Όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το συμφέρον δηλώνει απλά αυτό που είναι ωφέλιμο, ενώ όταν αναφέρεται στην κοινωνία αφορά αυτό που είναι ωφέλιμο για όλα τα μέλη της κοινωνίας.

Το κοινό συμφέρον συνεπώς είναι ταυτόσημο με το συμφέρον της κοινωνίας. Και το συμφέρον της κοινωνίας είναι οι πολίτες να είναι ευδαίμονες. Αν τώρα ανατρέξουμε στην έννοια της ευδαιμονίας, θα δούμε ότι τα δύο θεμελιώδη στοιχεία της κατά τον Αριστοτέλη είναι ο «τέλειος και αυτάρκης βίος». Η αυτάρκεια και η τελειότητα σηματοδοτούν την εκπλήρωση των φυσικών, υλικών, ηθικών, κοινωνικών και πνευματικών αναγκών του ανθρώπου. Η εκπλήρωση αυτή μπορεί να συμβεί μόνο εντός της πόλεως η οποία είναι εξ ορισμού φτιαγμένη για να παρέχει στα μέλη της όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για αυτόν τον σκοπό. Η πόλις (το κράτος) δηλαδή κατέχει τα μέσα αλλά και τις δυνάμεις που μπορούν να οδηγήσουν ή όχι την κοινωνία στην ευδαιμονία. Τις δυνάμεις της αυτές η πόλη τις θέτει σε κίνηση μέσα από την άσκηση της πολιτικής εξουσίας.

Η πολιτική άρα είναι εκείνη η εξουσία που ασκείται σύμφωνα με το συμφέρον της κοινωνίας για να προάγει και να καλλιεργεί την ευδαιμονία των πολιτών. Αντίστοιχα, η πολιτική εξουσία που βλάπτει την κοινωνία αντί να την ωφελεί, δεν είναι καν «πολιτική», αφού αυτή είναι συνυφασμένη με την ωφέλεια της κοινωνίας και δεν μπορεί να διαχωριστεί από αυτήν. Ως εκ τούτου, η εξουσία που ασκείται ενάντια στο κοινό συμφέρον δεν μπορεί να είναι πολιτική παρά μόνο δεσποτική.

Αν λοιπόν θέλουμε ως κοινωνία να βιώνουμε το πολιτικό αγαθό και να προχωράμε στο μονοπάτι της ευδαιμονίας, θα πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε πολιτεία στην οποία η πολιτική εξουσία ασκείται με κριτήριο το κοινό συμφέρον. Η παρέκκλιση από το κοινό συμφέρον μεταλλάσσει τις πολιτείες προς τον δεσποτισμό και διαγράφει την δυνατότητα της κοινωνικής εξέλιξης αποτρέποντας τις ανθρώπινες κοινωνίες να πετύχουν τον στόχο της ευδαιμονίας.

Το θετικό ωστόσο είναι ότι πλέον γνωρίζουμε πώς πρέπει να δομηθεί μία πολιτεία και το πολίτευμα της για να λειτουργεί σύμφωνα με το κοινό συμφέρον κι έτσι οι πολίτες να πλησιάζουν προς το υπέρτατο πολιτικό αγαθό αντί να απομακρύνονται από αυτό. Αυτήν την γνώση πρέπει να την αναζητήσουμε, να την σπουδάσουμε και να βάλουμε τα δυνατά μας για να την εφαρμόσουμε, αν θέλουμε πράγματι να βιώσουμε μία αληθινή και πλήρη ευτυχία εμείς αλλά και οι επόμενοι.