Το κοινό συμφέρον επιτάσσει την απόδοση πολιτικής εξουσίας στην κοινωνία

Μέσα από το τρίπτυχο κοινωνία – πολιτική – ευδαιμονία μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα μερικές βασικές παραμέτρους που αφορούν τα κοινωνικοπολιτικά φαινόμενα. Η κοινωνία χωρίς την πολιτική δεν μπορεί να φτάσει στην ευδαιμονία και χωρίς την ευδαιμονία δεν μπορεί ποτέ να φτάσει στην τελειότητα και την ολοκλήρωση. Αντίστοιχα, όταν η πολιτική δεν ενεργεί προς όφελος της κοινωνίας δεν μπορεί να παράξει ευδαιμονία με αποτέλεσμα να την βλάπτει. Έτσι η ευδαιμονία παράγεται μόνο όταν η πολιτική εξουσία ασκείται προς όφελος της κοινωνίας με γνώμονα το κοινό συμφέρον κι όχι το προσωπικό.

Βλέπουμε λοιπόν ότι ρυθμιστικός παράγοντας για να λειτουργεί σωστά αυτό το τρίπτυχο είναι το κοινό συμφέρον. Όταν σε μία πολιτεία οι πολίτες δεν είναι ευδαίμονες, αυτό αποδεικνύει ότι δεν εφαρμόζεται σε αυτήν το κοινό συμφέρον. Όταν όμως δεν εφαρμόζεται σε μία πολιτεία το κοινό συμφέρον, τότε η ευδαιμονία είναι αδύνατη με αποτέλεσμα η πολιτική να χάνει τον στόχο της.

Συνεπώς, οι πολίτες οφείλουν να είναι πάντα σε εγρήγορση και να ελέγχουν συνεχώς κατά πόσο η πολιτική αποβλέπει στο συμφέρον της κοινωνίας, αφού αυτό εν τέλει είναι που καθορίζει τον βαθμό πληρότητας στην ευημερία κι ευτυχία των πολιτών. Κι αν απουσιάζουν ακόμη και τα μέσα για να ασκούν οι πολίτες τον έλεγχο που πρέπει, τότε αυτό αποδεικνύει κάτι ακόμη πιο επικίνδυνο – αυτοί που κατέχουν την πολιτική εξουσία εχθρεύονται την κοινωνία σε τέτοιο βαθμό ώστε, για να διασφαλίσουν την εξουσία τους, αποφάσισαν να στερήσουν από την κοινωνία ακόμη και την δυνατότητα κάποιας θεσμικής αμφισβήτησης της ισχύος τους. Μία κοινωνία όμως που στερείται την ισχύ να ελέγχει και να αλλάζει το πολίτευμα ούτως ώστε να ασκείται η πολιτική αποτελεσματικά για το κοινό συμφέρον, αποκόπτεται από την προοπτική της προόδου προς την ευδαιμονία. Όταν συμβαίνει αυτό, είναι ασφαλές να πούμε ότι η κοινωνία γίνεται υποχείριο των εξουσιαστών της και μάλιστα εξουσιαστών του χειρίστου είδους, από αυτούς που όχι μόνο σε εξουσιάζουν στερώντας σου την ζωή και το μέλλον σου αλλά φροντίζουν για αυτό που είχε επισημάνει ο Πλάτων στους Νόμους:

«Κάθε φορά που η εξουσία γίνεται αντικείμενο διαμάχης, οι νικητές σφετερίζονται σε τέτοιο βαθμό τα δημόσια πράγματα, ώστε να μην αφήσουν το παραμικρό ίχνος εξουσίας στα χέρια των νικημένων, ούτε στους ίδιους, ούτε στους απογόνους τους, και ζουν παραφυλάγοντας ο ένας τον άλλον μην τυχόν ποτέ κανείς αποκτώντας κάποια εξουσία επαναστατήσει, εκδικούμενος για όσα κακά έχουν συμβεί στο παρελθόν.»

Πλάτων, Νόμοι 715 a

Μήπως και στην χώρα μας σήμερα δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο; Μήπως τα κόμματα, φύσει εχθρικά προς την κοινωνία, δεν φρόντισαν διαχρονικά με τα Συντάγματα και τα πολιτεύματα που εγκαθίδρυσαν να μην «αφήσουν ίχνος εξουσίας στα χέρια» της ελληνικής κοινωνίας εξασφαλίζοντας την ες αεί επικράτησή τους πάνω μας;

Ή μήπως θεωρεί κανείς πως είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι πολίτες δεν έχουν ουσιαστικά πολιτικά δικαιώματα και απολύτως καμμία πολιτική δύναμη για να επηρεάσουν τα πολιτικά πράγματα καθώς αυτά εξελίσσονται και καθώς οι προκλήσεις και τα προβλήματα τρέχουν;