Τιμής ένεκεν, αφιερώνουμε λίγα λόγια για την προσωπικότητα της Μαντούς μέσα από δύο βιβλία που γράφτηκαν για εκείνη το 1930 και το 1931.
Ο αγώνας και οι αρετές της Μαντούς
«Η Ηρωίς της Μυκόνου. Έτσι την απεκάλουν εις την Επανάστασιν. Επολέμησε και ηνδραγάθησεν εις την Μύκονον, όπου έδρεψε τας πρώτας πολεμικάς της δάφνας. Εξεστράτευσε και ηπολέμησεν εις την Εύβοιαν, εις το Πήλιον, εις την Φωκίδα. Έφερε τον βαθμόν του Αντιστρατήγου. Αρμάτωσε πλοία δια τον αγώνα. Η ελευθερία του έθνους ήτο το μέγα όνειρόν της, ο διαρκής στοχασμός της ζωής της. Όπως οι μεγάλοι άνδρες του ’21, αφοσιώθη ολοψύχως εις τον ιερόν αγώνα της ανεξαρτησίας, και εδαπάνησε υπέρ αυτού ανυπολογίστως ολόκληρον τον αρχοντικόν πλούτον της.
Νέα, ωραία, ενθουσιώδης, εύτολμος, μεγαλόφρων, ανδρεία, εθαυμάσθη, εγοήτευσεν, επευφημήθη, εις τας ώρας των θριάμβων της και της αίγλης της. Απέθανε πτωχή και παραμελημένη εις μίαν γωνίαν της Ελλάδος, και κατόπιν ελησμονήθη κατ’ ολοκληρίαν. Εάν δε δεν υπήρχον αι μαρτυρίαι των ξένων ιστορικών και των φιλελλήνων, οι οποίοι είδον και έκριναν αμερολήπτως και εθαύμασαν την γενναιοψυχίαν, την φιλοπατρίαν και την μοναδικήν αυταπάρνησιν της εκτάκτου γυναικός, τίποτε ίσως δεν θα εγνωρίζομεν σήμερον περί της μεγάλης ηρωίδος του 1821, Μαντώ Μαυρογένους.»
Σωτηρία Ι. Αλιμπέρτη, «ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ» ΕΚΔΟΘΕΝ 1931, σελιδα 3
Η ανατροφή της Μαντούς
«Ολίγα έτη προ της Επαναστάσεως ευρίσκετο εις την Τήνον, πλησίον του θείου της Μαύρου, εναρέτου και σοφού ιερέως, εις τον οποίον ο Νικόλαος Μαυρογένης ενεπιστεύθη την ανατροφήν της θυγατρός του.
Ο ασκητικός χαρακτήρ, η ευσέβεια και η φλογερά φιλοπατρία του θείου της επέδρασαν βαθύτατα εις την ψυχήν της νεαράς Μαντούς και άφησαν ανεξάλειπτα τα ίχνη των. «Είχον ως παιδαγωγόν, άνδρα έμφρονα και σοφόν» έγραφεν βραδύτερα γαλλιστί η ηρωίς υπονοώντας τον θείο της.
Με τον Μαύρον εσπούδαζε τους αρχαίους συγγραφείς, τον Όμηρον, τον Θουκυδίδην, τον Ηρόδοτον, και τους λοιπούς ιστορικούς της αρχαίας Ελλάδος, και παρ’ αυτού εμάνθανε την θλιβεράν ιστορίαν των χρόνων της δουλείας. Εν τη θλίψει των καιρών εκείνων το λαμπρόν όραμα της παλαιάς του έθνους ευκλείας διήρχετο προ της φαντασίας της, και ηλέκτριζον την καρδίαν της τα ονόματα των μεγάλων ανδρών της αρχαιότητας, του Λεωνίδα, του Θεμιστοκλέους, του Επαμεινώνδα.
-«Πότε θα με οδηγήσεις εις την γην η οποία εγέννησε τους Αριστείδας και τους Μιλτιάδας, έλεγε συχνά εις τον θείον της η Μαντώ. Προτού φθάσω εις τας Αθήνας, θα περάσω από το στενόν της Σαλαμίνας, όπου εδοξάσθη ο Θεμιστοκλής. Η καρδία μου φλέγεται από τον πόθον να ιδώ τους τάφους των αθανάτων εκείνων ανδρών. Εάν ο χρόνος και ο βανδαλισμός εξηφάνισαν τα ίχνη των, θα κύψω τουλάχιστον και θα περισυλλέψω εις τας χείρας μου την κόνιν, η οποία εκάλυψε τους ήρωας. Ίσως μετ’ αυτής συναποφέρω μόρια τινά της τέφρας των. Ω! ποθώ να αναζωογονήσω το θάρρος των συμπατριωτών μου, και να αναφανούν μεταξύ αυτών νέοι Λεωνίδαι!»
-«Δεν είναι μακριά η μέρα καθ’ ην ο ενθουσιασμός σου θα φανεί ωφέλιμος εις την πατρίδαν…Η Ελλάς αφυπνίσθη… Θάρρει κόρη μου! Η Ελλάς δεν έπαυσε να γεννά ήρωας».
Τοιαύται περίπου, ως αναφέρει ο Ginouvier, ήσαν εις τας παραμονάς της επαναστάσεως αι συνομιλίαι του λευκότριχος ιερέως εις την ψυχήν του οποίου έκαιεν, ως μυστική λαμπάς, η λατρεία της πατρίδος, και της σφριγώσης κόρης με την κατάμαυρην, ως ο έβενος, κόμην και τους ζωηρούς, απαστράπτοντας εκ νοημοσύνης, οφθαλμούς. Αι γυναίκες της Μυκόνου εφημίζοντο δια τους ωραίους οφθαλμούς των και ιδιαιτέρως δια τας μακράς βλεφαρίδας των, αι οποίαι σκίαζαν βλέμμα εκτοξεύον φλόγας. Η Μαντώ ήτο κατά τούτο αληθής Μυκονία. La bella Greca, έλεγον εις την Τεργέστην, ότε την έβλεπον να φορή την ιδιόρρυθμον και πλουσίαν ενδυμασία των γυναικών της Σμύρνης και της Μυκόνου.
σελιδα 12, 14
Η Μαντώ μόλις πληροφορείται τα νέα για το ξέσπασμα της Επανάστασης, μεταβαίνει στην Μύκονο, όπου με την βοήθεια του θείου της συγκαλεί συμβούλιο των προκρίτων.
Εμφανίζεται εις το συμβούλιον, και δια της πειστικής ευγλωττίας της, του αποφασιστικού τόνου, διά του επιβλητικού παραστήματος και της χάριτος, δια των ενθουσιωδών λόγων της τους συναρπάζει!
«Έρχομαι να προσφέρω την περιουσίαν μου δια τον αγώνα του Γένους…. Ενώσωμεν τας δυνάμεις μας με τας δυνάμεις των αδελφών μας που πολεμούν αυτήν την ώραν δια την αναγέννησιν του έθνους! Αποτινάξωμεν τον ατιμωτικόν ζυγόν!… Θα υπάγω η ιδία εις την Εύβοιαν να εξεγείρω εκεί πλήθος ανδρείων… Μην χάνωμεν καιρόν. Εμπρός! Εις την θάλασσαν τα καράβια μας. Μην μένωμεν τελευταίοι να κηρύξωμεν την ανεξαρτησίαν μας».
σελιδα 15
Με τον ξεσηκωμό των Μυκονιατών η Μαντώ αρχίζει κι εκείνη τον επαναστατικό της αγώνα.
Άλλοτε για να οργανωθεί η ένοπλη άμυνα της Μυκόνου κι άλλοτε χρηματοδοτώντας πλοία και στρατιώτες για να ενωθούν με τις επαναστατικές δυνάμεις της ξηράς.
Άλλοτε ενθαρρύνοντας τους πολεμιστές να πολεμήσουν με ανδρεία, άλλοτε μπαίνοντας η ίδια πρώτη στην μάχη κι άλλοτε εξαντλώντας όλα τα περιθώρια της πειθούς και της επιρροής της για να εξασφαλίσει ενισχύσεις οικονομικής και υλικής φύσεως για τον αγώνα.
Μεταξύ όλων αυτών, ιδιαίτερα συγκινητική είναι η προσπάθειά της να κερδίσει την συμπαράσταση των κυριών του Λονδίνου και του Παρισιού στον ελληνικό σκοπό.
«Μία κόρη απλή, αναστηθείσα επάνω εις έναν ξερόβραχον, ανατραφείσα μέσα εις την θλίψιν μη αναπνέουσα παρά τον πατριωτισμόν, θα ακουσθή τάχα από πλήθος γυναικών βυθισμένων μέσα εις τας απολαύσεις της ζωής;
Και δεν υπάρχει κίνδυνος να καταστώ γελοία ομιλούσα περί της επαναστάσεως της ηρωικής πατρίδος μου προς γυναίκας που δεν ηξεύρουν να ασχοληθούν παρά με τα επαναστάσεις της μόδας;»
νικηφοροσ κυπραιοσ, «μαντω μαυρογενουσ» εκδ. 1930, σελιδα 22-23
«Πράγματι δε αι θερμαί αύται επικλήσεις της Μαντώς συνετέλεσαν ώστε και βοήθειαι υλικαί να έλθωσι δια την ασπαίρουσαν και αγωνιζομένην Ελλάδα και ρεύμα φιλελληνικόν ακατάσχετον να δημιουργηθή. Αλλά και φύσει εύγλωττος και πολύγλωττος η Μαντώ εδέχετο τους εις την Ελλάδα ερχομένους φιλέλληνας και ξένους εις το Κέντρον της, και κατόρθωσεν, εντέχνως προπαγανδίζουσα υπέρ των Ελληνικών δικαίων να τους καθιστά ενθέρμους κήρυκας αυτών, όχι ολίγον ωφέλησε τον αγώνα η ενέργεια αύτη της Μαντώς».
όπωσ πανω σελ. 23
Ας θέσουμε προτεραιότητα να γνωρίσουμε στα ελληνόπουλα τις ηρωικές μορφές του 1821 προτρέποντας τα παιδιά μας να τους έχουν ως παράδειγμα στις ζωές τους και να τους μιμούνται όσο μπορούν.
Χωρίς την πατρίδα μας ελεύθερη, ούτε μπορούμε να προοδεύσουμε ούτε και να ευημερήσουμε.
Τα αγγλικά, τα γαλλικά, ο χορός και το πιάνο, το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ ή οτιδήποτε άλλο χρήσιμο στέλνουμε τα παιδιά μας να κάνουν, είναι κατά πολύ κατώτερα κι έχουν λιγότερη σημασία από το να καταφέρουμε να βάλουμε στις ψυχές των παιδιών την άσβεστη αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία.
Διαβάστε το πρώτο μας αφιέρωμα στην Μαντώ πατώντας εδώ
Αναστάσιος Π. Συριανός 
One thought on “Μαντώ Μαυρογένους: η «όμορφη Ελληνίς» και «ηρωίς της Μυκόνου»”
Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.